Op 6 december jl. hebben wij een gesprek gevoerd met de provincie Noord-Holland over de bussen in Haarlem. Wij hebben toen onder andere gesproken over welke partij nu verantwoordelijk is voor welke bussen. Hier bestaat namelijk nog steeds onduidelijkheid over. Zo gaf de gemeente Haarlem eerder aan dat de Provincie Noord-Holland de gemeente vertegenwoordigd in overleggen over onder andere het busvervoer. Dit blijkt niet juist te zijn.
Wie gaat waar over?
De gemeente Haarlem is verantwoordelijk wegbeheerder en heeft de verantwoordelijkheid voor (1) het leveren van een adequate de weginfrastructuur opdat de lijnen kunnen worden uitgevoerd en (2) moet haar akkoord geven aan de opdrachtgevers dat de desbetreffende lijnen zo kunnen worden uitgevoerd (frequenties, haltes, materieel). Daarbij kan de gemeente aangeven of bepaalde type bussen wel of niet zijn toegestaan.
De opdrachtgevers voor de concessies, te weten de Vervoerregio Amsterdam, provincie Noord-Holland en Provincie Zuid-Holland, gaan over de uitvoering van de concessie. Uit gesprekken met de Vervoerregio en de Provincie Noord-Holland is duidelijk geworden dat concessies niet in beton gegoten zijn en bijgesteld kunnen worden naar aanleiding van problemen cq veranderingen in vraag op bepaalde trajecten. Ieder jaar wordt er binnen de kaders van een concessie een vervoersplan opgesteld waarbij er voor de totale exploitatie bijstellingen mogelijk zijn. Dit betekent dat de concessie tussentijds wordt aangepast. Dit vindt ieder jaar plaats aan het eind van het jaar.
Dit jaar zijn verschillende aanpassingen doorgevoerd onder meer naar aanleiding een onderzoek naar optimalisaties in het vervoerplan door Goudappel Coffeng in opdracht van de Vervoerregio Amsterdam. Op 30 april 2018 is het onderzoek gepubliceerd. Daarin wordt gesproken over de problematiek in Haarlem. Hier is echter geen uitvoering aan gegeven. In andere gemeenten die wel lid zijn van de Vervoerregio zijn wel aanpassingen doorgevoerd.
“In de gemeente Haarlem wordt overlast ervaren van de dubbeldeksbussen op lijn 346 Haarlem – Amsterdam Zuid. Het betreft geluid en trillingen. Qua aantal reizigers zal inzet van de dubbeldeksbussen niet in de late avond en het weekend nodig zijn. Te overwegen is om dan standaardbussen op lijn 346 in te zetten.” Pagina 47. LINK naar onderzoek
In het gesprek met de Provincie Noord-Holland werd duidelijk dat de provincie de gemeente Haarlem niet vertegenwoordigd in de Vervoerregio. Wel vertegenwoordigd de provincie Haarlem in de Metropoolregio Amsterdam. De Metropoolregio Amsterdam, ook bekend als MRA, is een bestuurlijk samenwerkingsverband van de provincies Noord-Holland en Flevoland, 33 gemeenten en de Vervoerregio Amsterdam. Dit betekent dat wanneer de gemeente Haarlem wijzigingen wil doorvoeren in het busvervoer voor wat betreft de XXL bussen zij zelf naar de Vervoerregio moet stappen. Daarnaast is de gemeente zelf bevoegd om de snelheid in de binnenstad om laag te brengen naar 30 km/uur. Hiervoor zal de gemeente wel in overleg moeten treden met de opdrachtgevers van de concessies.
Voor het buiten de spits inzetten van gewone bussen in plaats van de XXL dubbeldekkers (lijn 346) moet de gemeente Haarlem dus naar de Vervoersregio. Dat geldt ook voor bijvoorbeeld het veranderen van de route van de dubbeldekkers (bijv alternatieve route via Schalkwijk/Van der Valk, of de door Rover voorgestelde route: rechtstreeks van het station Haarlem via de Oudeweg/Prins Bernardlaan/Reinaldapark naar de A9. Daarom hebben wij deze zomer al een keer ingesproken bij de Vervoerregio over de Haarlemse OV-problematiek en mogelijke oplossingen.
Deelname gemeente Haarlem in Vervoerregio Amsterdam
Tijdens het gesprek met de provincie is ook gesproken over de deelname van de gemeente Haarlem in de Vervoerregio Amsterdam. De ambtenaar gaf aan dat het goed zou zijn als Haarlem hier in zou deelnemen. Dan zit de gemeente Haarlem direct aan tafel. De provincie neemt zelf niet deel aan de Vervoerregio en vertegenwoordigd daar dus ook niet de gemeente. Deelname van Haarlem is van groot belang, omdat hier wordt gesproken over belangrijke OV verbindingen met Amsterdam. De Regioraad, het belangrijkste bestuursorgaan van de Vervoerregio, telt 51 leden. De besturen van de betrokken gemeenten kiezen zelf hun vertegenwoordigers, veelal leden uit de eigen raad. Deelname van de gemeente Haarlem betekent dan ook dat leden uit de Haarlemse raad in de Regioraad Haarlem kunnen vertegenwoordigen.
Bus-kruit spreekt naast de gemeente en de provincie daarom ook met de Vervoersregio. Dit is extra nodig omdat de Gemeente Haarlem nog geen deel uitmaakt van dit orgaan. Gelukkig is in mei 2018 de motie aangenomen ‘Haarlem in Vervoering’ waarin het College wordt opgedragen samen met Zuid-Kennemerland toe te treden tot de Vervoersregio.
Vraag kan worden gesteld of deze bestuurs-verbeteringen niet te langzaam effect sorteren. Wellicht is het beter om alle betrokken partijen rondom de OV-problematiek in Haarlem snel in een pressure-cooker met elkaar te laten bekijken hoe de problemen kunnen worden opgelost. Dus met de opdrachtgevers, de uitvoerders, gemeente Haarlem, Bus-kruit, Fietsersbond en Rover. Bus-kruit gaat zich hier de komende weken sterk voor maken.
Overzicht concessies
| Concessie | Toelichting |
| Amstelland-Meerlanden | Looptijd 2018-2027
Opdrachtgever: Vervoerregio Amsterdam Uitvoerder: Connexxion Buslijnen: N30, 255, 300, 340, 346 en 356. Dit zijn de grote rode bussen. |
| Haarlem-IJmond | Looptijd: 2017-2027
Opdrachtgever: Provincie Noord-Holland Uitvoerder: Connexxion Buslijnen: N80, 2, 3, 8, 15, 73, 80, 385, 680 |
| Zuid-Holland Noord | Looptijd: 2012-2022
Opdrachtgever: Provincie Zuid-Holland Uitvoerder: Arriva Buslijnen: 50 |